Inloggen
2. Karakteriseren van het gebied

Woon- en wijkwensen verkennen

Draagt bij aan spoor:
A
B
Betrokken partijen:

Doel

De woon- en wijkwensen van bewoners, huurders en andere gebouweigenaren zijn in kaart gebracht. Hiermee heb je als projectteam breed inzicht in wat er speelt in de wijk en in de behoeften van bewoners en andere belanghebbenden. 

Aanpak

Inzicht in woon- en wijkwensen is cruciaal om aan te kunnen sluiten bij wat er leeft en speelt in de wijk. Primaire wensen en behoeften van bewoners gaan vaak niet direct over verduurzaming. Door te weten wat er leeft kan je de basis leggen voor het narratief van de wijk(bewoners): welk overkoepelende ambitie brengt de wijk samen en geeft richting aan de gewenste ontwikkelingen en interventies?

Het inventariseren van behoeften en wensen doe je met alle belanghebbenden van de wijk. Denk aan: bewoners (huurders en particulieren), andere gebouweigenaren en ondernemers. Je inventariseert wensen met betrekking tot de eigen woning ofwel het eigen gebouw én over de wijk als geheel. Dit kan in 1-op-1 gesprekken bij bewoners thuis, tijdens informatieavonden of in spontane gesprekken op straat. Je kunt ook in gesprek met organisaties/personen die actief zijn in de buurt, zoals VvE's, welzijnsorganisaties of de wijkagent, die vaak goed zicht hebben op wat er in de wijk speelt.

De uitvoering van dit knooppunt kan je koppelen met andere knooppunten en activiteiten die gaan over contactmomenten met de wijk.

De resultaten vormen samen met de gevonden opgaven in het knooppunt Inzicht in fysieke en geografische kenmerken die invloed hebben op het toekomstige energiesysteem het overzicht van opgaven die in het knooppunt Keuzes maken over te verbinden opgaven beoordeeld worden welke wel en niet meegenomen worden in de aanpak.

Tips

  • Zorg dat je een grote en representatieve groep bewoners bereikt, waarbij je verder kijkt dan de klankbordgroep of bewoners die snel van zich laten horen. Kijk hiervoor bijvoorbeeld naar de resultaten van het knooppunt Informele netwerken en verbindende actoren in de wijk identificeren.
  • Biedt bewoners een lonkend perspectief. Start het gesprek met zaken die zij belangrijk vinden, zoals parkeerproblemen, wateroverlast, scheve stoepen, lantaarnpalen op verkeerde plekken of onveilige situaties. Vanuit deze thema’s staan bewoners meer open het gesprek te voeren over onderwerpen als aardgasvrij en verduurzaming van de wijk. 
  • Open het gesprek aangaan met bewoners, breder dan de energietransitie, vinden gemeenten vaak spannend, doordat hiermee onrealistische verwachtingen geschept kunnen worden. Met beperkte middelen kan je immers niet alles. Denk daarom goed na hoe je dit gesprek kadert. Open het gesprek bijvoorbeeld met de vraag: Wat zou je graag anders zien in de wijk?  Wees daarbij transparant over het doel van het gesprek (wensen ophalen) en het vervolgproces (hoe gaan er keuzes gemaakt worden). 
  • Laat je bij het verzamelen van relevante informatie niet beperken door wat technisch wel of niet mogelijk is. Informeer daarnaast wat bewoners al weten over verduurzaming en wat zij als obstakels en als uitdagingen zien. 

Wat daarbij kan helpen:

  • Maak gebruik van de opdracht ‘woon en wijkwensen verkennen’ uit het werk- en doeboek van Transform. De buurtagenda van Transform helpt je om deze inzichten in te vullen en samen te brengen. 
  • Gebruik de Leefplekmeter (van Pharos en Platform 31) om met bewoners het gesprek aan te gaan over hun leefplek. Aan de hand van 14 thema's (van verkeer en parketen tot spelen en recreatie) haal je op een gestructureerde manier informatie op. 
  • De bijlage van het Buurtpaspoort (onderaan de website te downloaden) van Transform biedt inspiratie door 10 manieren te omschrijven waarop je de wijk kan betrekken en in gesprek kan, met daarbij de voor- en nadelen van elke vorm en inspiratie vanuit de praktijk.   
  • Creëer hotspots in een wijk om de betrokkenheid van bewoners te vergroten en hun wensen beter te leren kennen. Dit kunnen plekken zijn waar bewoners elkaar fysiek tegenkomen, zoals sportscholen en buurthuizen, maar kunnen ook online ontmoetingsplekken zijn, zoals een buurtapp als Nextdoor.  
  • Er zijn verschillende instrumenten waarmee bewoners zelf hun woonwensen in kaart kunnen brengen. Denk aan het No-regret woonwensenkader, het invulboekje van Smart Energy Cities of het Woonplan dat Fryske Stream met VNG heeft ontwikkeld. 
  • Een bewonersenquête kan ingezet worden om in kaart te brengen wat bewoners al aan verduurzaming hebben gedaan en voor welke aanpak ze open staan. 

Oproep: ken jij een goed format voor het in kaart brengen van wijkwensen? Meld het via ons contactformulier of info@wijkkompas.nl.

Uit de praktijk

Informatiemarkt als alternatief voor bewonersavond

Informatiemarkt als alternatief voor bewonersavond

In de gemeente Amersfoort en Katwijk is met succes een informatiemarkt georganiseerd over de energietransitie. In Katwijk is in de eerste fa...
Lees meer
Combinatie van methoden voor woon- en wijkwensen verkenning

Combinatie van methoden voor woon- en wijkwensen verkenning

SMILE-wijken zetten naast individuele keukentafelgesprekken ook andere methoden in om wensen van bewoners in kaart te brengen. In een wijk z...
Lees meer
Een wijk met meer groen, bloemen en insecten

Een wijk met meer groen, bloemen en insecten

Drie bewoners uit de Weezenhof in Nijmegen zagen groen in hun wijk, maar dit bestond vooral uit saaie grasvelden met weinig biodiversiteit....
Lees meer
70-plussers betrekken met een ouderencoach

70-plussers betrekken met een ouderencoach

Met het oog op de vele 70-plussers met een koopwoning in de Apeldoornse wijk Kerschoten is de energieregisseur van plan een ouderencoach in...
Lees meer
Nieuwe vormen van lokale democratie in Groningen

Nieuwe vormen van lokale democratie in Groningen

De Groninger burgertop van 2015, georganiseerd volgens de G1000-principes van David van Reybrouck, heeft voor inspiratie gezorgd voor een ni...
Lees meer
Bewoners ontwikkelen begrip voor moeilijke vraagstukken

Bewoners ontwikkelen begrip voor moeilijke vraagstukken

Participatieve Waarde Evaluatie (PWE) helpt bij het creëren van begrip tussen de gemeente en bewoners. De essentie van een PWE is dat burger...
Lees meer
Omgaan met verschillende participatiebehoeften van bewoners

Omgaan met verschillende participatiebehoeften van bewoners

Gemeenten ervaren dat bewoners op verschillende manieren betrokken willen zijn bij de wijkaanpak. Een relatief klein deel wil actief meedenk...
Lees meer
Combineren van opgaven essentieel om weerstand te voorkomen

Combineren van opgaven essentieel om weerstand te voorkomen

(Proeftuin)gemeenten grijpen vaak het aardgasvrij maken van de wijk aan om de fysieke leefomgeving te verbeteren, evenals andersom. In de ge...
Lees meer
Energiehuiskamer voor advies en informatie

Energiehuiskamer voor advies en informatie

In de Rotterdamse wijk Pendrecht is een Energiehuiskamer opgericht om bewoners op een laagdrempelige manier mee te nemen in de verduurzaming...
Lees meer