Deze website is continu in ontwikkeling
Inloggen3. Strategieën identificeren
Criteria bepalen voor keuze van nieuw energiesysteem
Draagt bij aan spoor:
A
Doel
Je hebt besloten op basis van welke criteria je in een latere fase kiest wat het nieuwe energiesysteem wordt. Deze criteria helpen om tot een gedragen keuze te komen bij het knooppunt Keuze voor energiesysteem vastleggen (fase 4).
Aanpak
Start door uit te zoeken welke beleidsstukken, zoals de Transitievisie Warmte, richting geven aan deze criteria. Ga met de projectgroep in gesprek welke andere criteria doorslaggevend zijn. Doe dit ook met bewoners. Neem criteria mee die voor hen doorslaggevend zijn om een uiteindelijke overstap naar het duurzame energiesysteem waarschijnlijker te maken. Leg vast welke criteria jullie kiezen, en hoe zwaar die wegen, zodat je in fase 4 kunt teruggrijpen op deze gezamenlijke afspraak.
De dimensies waarop criteria kunnen verschillen, zijn bijvoorbeeld:
- Termijn. Een oplossing kan op korte termijn voordelen hebben, zoals lage prijs; maar op lange termijn nadelen, zoals een voortdurende betaalverplichting. Je kunt kiezen op welke termijn je oplossingen wilt vergelijken; bijvoorbeeld de technische levensduur van de eerste aanschaf, of bijvoorbeeld dertig jaar, de gebruikelijke looptijd van een hypotheek.
- Individuele vrijheid en onderlinge solidariteit. Het bewerkstelligen van onderlinge solidariteit beknot soms de keuzevrijheid van individuen. Wat moet zwaarder meewegen in de criteria? Vaak leven hier in de ene wijk andere opvattingen over dan in de andere wijk, maar wordt dit niet goed duidelijk.
- Geeft de planeet de doorslag of de portemonnee? In ons huidige systeem van beprijzing speelt gevolgschade maar een beperkte rol; de vervuiler betaalt niet. Geld is dus niet het enige criterium om keuzes op te baseren, maar is voor degene die de rekening moet betalen natuurlijk wel heel belangrijk.
- Een organisch proces met kleine stappen of in één keer goed. Deze dimensie is ook een kwestie van voorkeur. Stappen zijn tegenwoordig doorgaans ‘spijtvrij’; desinvesteringen worden voorkomen. Weeg wel goed mee dat investeringen uitstellen met zich meebrengt dat je een periode voor gas en elektra betaalt, waarna alsnog geïnvesteerd moet worden. Dat is dus dubbel betalen. Daar staat tegenover dat een aanpak in stappen voordelen biedt voor draagvlak en hoge deelname.
Tips
- Zorg ervoor dat belangen en overwegingen expliciet worden. Laat daarbij elke gewenste uitkomst los; op dit punt gaat het erom de criteria te bepalen. Er leiden tenslotte meer wegen naar Rome. Als een keuze voor een criterium niet behulpzaam lijkt voor grootschalige verduurzaming, is het vaak contraproductief te doen alsof dit obstakel er niet is. Het criterium benoemen daagt uit om in de volgende fase samen tot oplossingen te komen die de belangen verzoenen.
- Papier is geduldig, de praktijk weerbarstig. Het kost weinig moeite om op te schrijven dat de kool en de geit gespaard worden, maar in de praktijk is het een hele puzzel. De erkenning dat niet alles kan helpt om duidelijke en gedragen antwoorden te krijgen over de criteria die gaan gelden. Nadelen zijn soms onvermijdelijk en dan is accepteren het enige antwoord.
Uit de praktijk
Een enquête laat zien waar de weerstand zit
De energieregisseur heeft samen met de actieve bewonersgroep een enquête gehouden om te onderzoeken waarom bewoners wél en waarom ze niet zo...
Bewoners worden eigenaar van lokaal warmtenet
Energiecoöperatie KetelhuisWG in Amsterdam begint in 2023 met de aanleg van een warmtenet in de wijk. Onder drie voorwaarden wilden bewoners...
Onder voorwaarden steunen bewoners in Berkum plannen voor aardgasvrij
De gemeente Zwolle was in de wijk Berkum gestart met plannen voor een aardgasvrije wijk zonder bewoners daarbij te betrekken. Pas later kree...
Bewoners geven commitment met behulp van een buurtmanifest
Een kerngroep van betrokken buren heeft in Utrecht een buurtmanifest geschreven met onder andere voorwaarden die de buurt stelt aan een toek...