De verduurzamingsmaatregelen evalueren

• Particuliere woningeigenaren maken keuze over het renovatie- en verwarmingsconcept | Fase 6

• Zorg dragen voor een succesvolle uitvoering | Fase 6

Het effect van de genomen verduurzamingsmaatregelen en de overstap op een duurzaam warmte-alternatief wordt regelmatig gemeten volgens vooraf bepaalde indicatoren, zoals energieprestaties, woongenot en woonlasten.

• Het projectteam is verantwoordelijk voor het uitvoeren van een gedegen evaluatie, door de evaluatie zelf op zich te nemen of een andere partij aan te stellen. De partij(en) die de afspraken over het renovatieconcept met de huishoudens hebben gemaakt denken mee met de evaluatie strategie. 

• De partij(en) die de afspraken over het renovatieconcept met de huishoudens hebben gemaakt, denken mee met de evaluatie strategie.

1. Stel een evaluatiestrategie op 

Allereerst stel je een evaluatiestrategie op. Daarbij besluit je over de volgende punten: 

• De omvang en volgorde van het traject. Worden alle renovaties en aansluitingen gelijktijdig gedaan of is er een volgorde bepaald? Hoe vaak en op welke momenten willen we evalueren? Hoeveel capaciteit is daarvoor nodig? 

• Wie voert de evaluatie uit? Bewoners hebben bij het kiezen voor een renovatieconcept aangegeven wat voor hen de belangrijkste voordelen zijn. Idealiter klopt dezelfde partij opnieuw bij hen aan om te evalueren over de ervaringen. 

• Welke indicatoren zijn belangrijk? Bedenk welke indicatoren meegenomen moeten worden in de evaluatie. Doe dit op basis van de opgehaalde verwachtingen van bewoners én overweeg wat belangrijk is om te weten voor volgende wijken. 

2. Haal data op  

Op basis van de evaluatiestrategie wordt vervolgens data verzameld voor de vastgestelde indicatoren. Verzamel bijvoorbeeld de data uit slimme meters en van de warmteleverancier, neem enquêtes af, voer keukentafelgesprekken of maak warmtescans van de woningen. Vergeet het ophalen van persoonlijke ervaringen van bewoners niet.

3. Vertaal de bevindingen naar acties 

maatregelen en de tevredenheid van de bewoners. Dit geeft je de mogelijkheid om de aanpak tijdens de uitvoering bij te stellen en te verbeteren. Hoe beter wordt omgegaan met klachten in het begin, hoe groter het draagvlak in volgende projecten zal zijn. 

Daarnaast kan je de verbeterpunten meenemen in de nazorg en gebruiken in een volgende wijkaanpak. Ook kan je aansprekende voorbeelden verzamelen om in volgende projecten te gebruiken. 

• Neem warmtefoto’s vóór en na de renovatie. Dit is een handige manier om te monitoren bij een duurzaamheidsproject. 

• Veel duurzaamheidsmaatregelen hebben ook andere effecten dan een positieve bijdrage  aan het milieu. Juist deze neveneffecten maken mensen vaak enthousiast voor bepaalde maatregelen. Denk aan sociale cohesie, verminderde criminaliteit of toegenomen werkgelegenheid. Ga in de evaluatie daarom ook op zoek naar welke maatschappelijke meerwaarde als neveneffect wordt gecreëerd. 

• Suggesties voor indicatoren vind je in hoofdstuk 8 ‘Monitoring en evaluatie’ (blz 45)  in de Handreiking Uitvoeringsplan Warmtetransitie van het NPLW.

• De handleiding monitoring van Stroomversnelling biedt houvast bij het invullen van de monitoringsystemen.

• Je kunt de maatschappelijke meerwaarde van duurzaamheidsmaatregelen meten met een Social Return on Investment (SROI). Dit instrument meet het sociale rendement van maatschappelijke investeringen. Een gemeente kan het inzetten om meer lokale werkgelegenheid te creëren, door werkzoekenden en kwetsbare groepen aan een baan te helpen. 

• In Purmerend is rekening gehouden met de planning van bewoners door bijvoorbeeld de werkzaamheden naar voren te halen voor een bewoner die zwanger is en graag wil dat de werkzaamheden voor de bevalling zijn uitgevoerd (De Purmerendse aanpak, Woningen aardgasvrij: wat drijft en remt bewoners? | TNO).