Deze website is continu in ontwikkeling
Inloggen
Doel
Het projectteam en lokale bewonersinitiatieven, zoals energiecoöperaties en buurtverenigingen zijn op de hoogte van elkaars doelen, wensen, belangen en verwachtingen met betrekking tot de wijkaanpak. Op basis hiervan zijn de eerste afspraken gemaakt over betrokkenheid en rolverdeling.
Aanpak
Bewonersinitiatieven hebben een belangrijke rol in het proces van de wijkaanpak doordat zij veel kennis hebben van de wijk. Zij kunnen daardoor een perspectief inbrengen vanuit de buurt en, als zij dat willen, een schakel vormen tussen de gemeente en de rest van de bewoners. Afhankelijk van het type bewonersinitiatief en de capaciteiten kunnen zij ook een belangrijke rol spelen in de uitvoering van de wijkaanpak.
- Breng bestaande bewonersinitiatieven in kaart. Denk aan lokale energiecoöperaties en wijk- en buurtverenigingen. Heb ook oog voor initiatieven die betrekking hebben op andere thema’s dan energie en duurzaamheid.
- Leg contact, maak kennis, verken overlap in doelen en wensen.
- Verken mogelijke rollen en taken in verdiepende gesprekken. Welke rol wil een initiatief spelen in het proces? Worden (een aantal) bewonersinitiatieven onderdeel van het projectteam? Heb dan aandacht voor de verschillende karakters van bewonersinitiatieven. Is een initiatief bijvoorbeeld gericht op het ontwikkelen van een technische oplossing en/of op het faciliteren van participatie van de bewoners in de wijk? Werken er betaalde professionals bij het bewonersinitiatief of wordt het initiatief bemenst met onbetaalde vrijwilligers? Definieer hierbij ook actief wat een initiatief níét doet of is.
- Bevraag en onderzoek of het initiatief bepaalde ondersteuning nodig heeft van de gemeente om haar rol in de wijkaanpak beter uit te kunnen voeren. Denk hierbij aan kennis, budget, etc.
- Maak concrete afspraken over de samenwerking, verwachtingen en passende rol- en taakverdeling. Worden specifieke bewonersinitiatieven onderdeel van het projectteam? Worden een aantal bewonersinitiatieven of buurtverenigingen onderdeel van een deelprojectteam? Gebruik hiervoor de andere knooppunten uit fase 1.
Tips
- Het belang van het betrekken van lokale initiatieven en bewoners bij de wijkaanpak wordt uitgelegd en dit manifest van LSA Bewoners.
- Verdiep je als projectteam in de kenmerken van verschillende typen bewonersinitiatieven die zich specifiek focussen op de warmtetransitie. Op deze webpagina van HIER opgewekt kun je meer informatie vinden over de verschillende thema’s waar lokale initiatieven zich mee bezich houden (wind, zon, warmte) en het verschil tussen initiatieven en coöperaties.
- Lees het rapport “Warmteschappen” van Energie Samen over de rol van warmteinitiatieven en burgercoöperaties in de warmtetransitie.
- Bekijk de uitkomsten van de leerkring 'Samenspel bewonersinitiatieven en gemeenten' van het PAW.
- Leer van de 20 lessen die de Participatiecoalitie verzamelde over de rol van bewonersinitiatieven in de warmtetransitie.
- Wil je meer weten over randvoorwaarden voor ontwikkeling in de samenwerking tussen overheden, bedrijven, en maatschappelijke initiatieven? Lees dan het OFL rapport “Nieuwe coalities in aardgasvrij”.
- Leestips: Gebruik het dit onderzoek “Bewonersinitiatieven en gemeenten in de lokale warmtetransitie” van HIER Opgewekt en Platform31 als input voor het inrichten van participatieprocessen rond lokale initiatieven in de energietransitie.
- Raadpleeg de Handreiking Participatie van PAW voor hulp bij een op de wijkgerichte participatieaanpak. Kijk bij dit knooppunt specifiek naar de onderdelen "Ken je wijk" en "Groepen bewoners".
- Is er in de wijk nog geen bestaand bewonersinitiatief gericht op de warmtetransitie? Onderzoek of een groepje bewoners een initiatief wil oprichten. Maak hierbij bijvoorbeeld gebruik van ondersteunend materiaal van HIER opgewekt over het oprichten van een lokaal initiatief:
- Bekijk het webinar 'samenwerking gemeenten en bewonersinitiatieven' van het PAW. Hierin delen Simone Rommets (MNF Groningen en de Participatiecoalitie), Heidi van Otten (Gemeente Gooische Meren) en Miranda Scheffer (Bewonersinitiatief Stichting Duurzaam Wierden-Enter) hun ervaringen.
- Bewonersinitiatieven zijn vaak een beperkte afspiegeling van de gehele wijk, maar kunnen een belangrijke faciliterende en organiserende rol spelen in het betrekken van en laten participeren van álle bewoners. Bespreek met initiatieven welke rol ze hierin (willen en kunnen) innemen.
Uit de praktijk
Stad aan 't Haringvliet trekt samen op met bewonersorganisatie
In Stad aan 't Haringvliet werd de dorpsraad betrokken al voordat er besloten was om in het dorp aan de slag te gaan met een aanpak voor een...
Blijf een bewonersinitiatief ondersteunen
De wijkaanpak van de Benedenbuurt in Wageningen komt voort uit een bewonersinitiatief. Het begon met een klimaatstraatfeest, dat door bewone...
Initiatieven kunnen van elkaar leren
In het Gelders energieakkoord zijn verschillende initiatieven rond wijkaanpakken aan elkaar gekoppeld. Het grote voordeel hiervan is dat ini...
Wijkinitiatief pakt de lead
Het wijkinitiatief Sunny Selbert in het Groningse Selbert speelt een active rol in de energietransitie. Brieven van de gemeente en het energ...
Investering in bewonersinitiatieven verdient zich terug
De gemeente Zeist heeft al vroeg geïnvesteerd in bewonersinitiatieven, lang voordat de energietransitie ter sprake kwam. Bewoners voelen zic...
Geef bewoners de ruimte, maar ook duidelijkheid
In de Apeldoornse wijk De Parken zijn de bewoners zelf op zoek naar een alternatief voor aardgas. De gemeente sprak met de bewoners af dat z...
Bewoners schrijven ‘Energielab Nagele’ uit
Het dorp Nagele werd in de jaren vijftig ontworpen als het modernste dorp van Europa en heeft de ambitie om opnieuw toonaangevend te worden,...
Duurzaam Hintham in ‘s-Hertogenbosch
Met het initiatief Duurzaam Hintham zetten de bewoners van de wijk Hintham in ’s-Hertogenbosch zich in voor een wijk die zoveel mogelijk dr...
Het initiatief het initiatief laten
De ondersteuning van de gemeente Heusden aan duurzaamheidsinitiatieven neemt vele vormen aan. De regierol van de gemeente focust daarbij op...
Onder voorwaarden steunen bewoners in Berkum plannen voor aardgasvrij
De gemeente Zwolle was in de wijk Berkum gestart met plannen voor een aardgasvrije wijk zonder bewoners daarbij te betrekken. Pas later kree...