Samenwerking bewonersinitiatieven opstarten
Bewonersinitiatieven weten wat er in de wijk speelt en kunnen een schakel vormen tussen de gemeente en de rest van de bewoners. Ze zijn vaak geen afspiegeling van de gehele wijk, maar kunnen een belangrijke rol spelen in het betrekken en laten participeren van alle bewoners. Bewonersinitiatieven willen samen de eigen leefomgeving vormgeven. Erkenning voor elkaars unieke rollen en doelen kan zorgen voor effectieve co-creatie en bredere maatschappelijke veerkracht.
Resultaat
Na dit knooppunt heb je contact gelegd met de bewonersinitiatieven uit de buurt of wijk en ben je op de hoogte van hun doelen, wensen, belangen en verwachtingen van de wijkaanpak. Er zijn afspraken gemaakt over hun betrokkenheid en mogelijke rol.
Wie doet wat
De trekker(s) van de wijkaanpak is/zijn verantwoordelijk voor het initiëren, creëren en verdiepen van de samenwerking met de bewonersinitiatieven.
Een bewonersinitiatief kan natuurlijk ook zelf de samenwerking opzoeken.
Activiteiten
1. Maak kennis met bewonersinitiatieven
Inventariseer welke bewonersinitiatieven er in de wijk zijn. Denk aan lokale energiecoöperaties, bewonerscollectieven en buurtverenigingen. Maar heb ook oog voor initiatieven die betrekking hebben op andere thema’s dan energie en duurzaamheid. Leg het contact en ga met ze in gesprek.
Verken de doelen, wensen, belangen en verwachtingen van de bewonersinitiatieven en of zij een rol willen spelen in het proces van de wijkaanpak. De rol van bewonersinitiatieven is afhankelijk van het type initiatief en hun capaciteiten. Willen en kunnen zij ook een rol spelen in de uitvoering? Bevraag en onderzoek of een initiatief bepaalde ondersteuning nodig heeft van de gemeente, zoals kennis en budget, om haar rol in de wijkaanpak beter uit te voeren.
2. Maak samen concrete afspraken
Maak op basis van de gesprekken die je met de bewonersinitiatieven hebt gevoerd concrete afspraken over de samenwerking, verwachtingen en passende rol- en taakverdeling. Maak ook expliciet wat een bewonersinitiatief niet gaat doen, en hoe het projectteam of de gemeente het bewonersinitiatief kan helpen. Bespreek tot slot ook wanneer jullie de samenwerking tussentijds evalueren.
Tips
Zoekt een bewonersinitiatief zelf de samenwerking op? Neem als gemeente dan een ondersteunende rol op je, door bijvoorbeeld kennis te delen, ruimte of een netwerk beschikbaar te stellen, de communicatie rond een project te verzorgen of door subsidie te verstrekken.
Heb aandacht voor de verschillende karakters van bewonersinitiatieven. Is een initiatief bijvoorbeeld gericht op het ontwikkelen van een technische oplossing of juist meer op het faciliteren van participatie van de bewoners in de wijk? Werken er betaalde professionals bij het bewonersinitiatief of wordt het initiatief bemenst met onbetaalde vrijwilligers?
De pagina Samenwerken met bewonersinitiatieven van NPLW geeft informatie over het starten van de samenwerking, een samenwerkingsovereenkomst, opgroeiruimte en het uitdaagrecht.
Tools
Gebruik Opgroeiverkenner van het Klimaatverbond om de samenwerking tussen gemeente en initiatieven te bevorderen.
Verdieping
Lees het rapport Warmteschappen van Energie Samen over de rol van warmte-initiatieven en burgercoöperaties in de warmtetransitie.
Leer van20 lessen die de Participatiecoalitie verzamelde over de rol van bewonersinitiatieven in de warmtetransitie.
Lees ‘Bewonersinitiatieven: een niet te onderschatten kracht in de energietransitie’ van Platform31.
Uit de praktijk
Energie Samen heeft een bundel met praktijkverhalen gemaakt over de samenwerking tussen bewonersinitiatieven en gemeenten in de warmtetransitie.
Het Amsterdamse initiatief 02025 maakte een stappenplan voor het starten van een campagne in de wijk.
De Participatiecoalitie schreef een rapport over succesfactoren en uitdagingen van 70 bewonersinitiatieven en hun gemeenten.