De Omgevingswet brengt verschillende beleidsdomeinen samen en stimuleert hiermee integraal (samenhangend) werken. Hoewel de wet is ingevoerd in 2024 zijn gemeenten nog steeds bezig om hun oude beleid om te zetten in de nieuwe instrumenten van de Omgevingswet. Denk aan de omgevingsvisie, het programma, het omgevingsplan en de omgevingsvergunning. Het inzetten van deze instrumenten leidt niet automatisch tot integraal werken. De ambitie en werkwijze van de gemeente zijn hierin leidend. Het integraal werken onder de Omgevingswet wordt op vier verschillende manieren gestimuleerd.
Onder de Omgevingswet komen niet alleen regels voor ruimtelijke ordening samen, maar ook die voor bouwen, milieu, water en natuur. Omdat alles samenkomt in één wet, is het makkelijker om te begrijpen waar je aan moet voldoen als je een initiatief wil nemen. Voor partijen buiten de gemeenten heeft dit het meeste positieve effect. Zo kan bijvoorbeeld een buurtinitiatief snel zien wat de regels zijn voor de openbare ruimte.
De Omgevingswet stimuleert dat participatie bij bouwplannen en andere aanpassingen aan de leefomgeving wordt gedaan door de initiatiefnemer. Met name als de plannen niet binnen de omgevingsvisie passen. Hierbij stelt elke gemeente wel zelf de spelregels op voor participatie. Wil een buurt bijvoorbeeld zelf een batterij plaatsen voor het opvangen van hernieuwbare energie? En dit staat niet in de omgevingsvisie? Dan moet het buurtinitiatief aantoonbaar aan de participatie-eisen van de gemeente voldoen.
Nieuw onder de Omgevingswet zijn intaketafels, waarmee in een vroegtijdig stadium overleg plaatsvindt tussen initiatiefnemers en decentrale overheden zoals de gemeente. Dit biedt soms kansen om andere opgaven te verbinden met een initiatief. Projectleiders hebben zicht op de geldende regels voor hun gebied, hierdoor kan het makkelijker worden om zogenaamde ‘koppelkansen’ te benutten.
Alle regelgeving komt samen in het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO), wat ook wel het Omgevingsloket wordt genoemd. Hier staan alle regels samen op één kaart. Gemeenten werken nog aan het beter afstemmen en tonen van al deze regels in het DSO.
Ga naar het Informatie voor de Leefomgeving voor meer informatie over de 6 instrumenten van de Omgevingswet
Lees meer over het Warmteprogramma
Ga naar het Omgevingsloket