Financiële en maatschappelijke business case opstellen

• Bestaand energiebeleid onderzoeken | Fase 2

Voor elk mogelijk warmte alternatief is een schatting gemaakt van de financiële kosten en baten en zijn de maatschappelijke kosten en baten afgewogen.

• Het projectteam is verantwoordelijk voor het opstellen van een business case voor de wijk.

1. Maak de financiële kosten en baten inzichtelijk per warmte alternatief

• Begin met een inschatting van de kosten aan de aanbodzijde. Deze zijn vaak in de analyses onder de Transitievisie warmte ingeschat. 

• Schat de kosten in voor het warmte alternatief. Is het systeem individueel of collectief? Wat zijn de (eventuele) investeringen die nodig zijn voor de bron, nieuwe leidingen, etc.? Welke investeringskosten hangen samen met andere kosten? Welke kosten zijn er nodig voor het onderhoud van het systeem? 

• Schat de kosten voor de woning- en gebouwrenovaties. Welk schaalniveau van renovatie is nodig voor het gekozen warmte alternatief en welke varianten zijn daarin mogelijk? Vraagt deze renovatie extra kosten, zoals ecologisch onderzoek?

• Houd rekening met de variabiliteit van kosten voor materialen en arbeid. 

• Maak aannames over toekomstige ontwikkelingen (bijvoorbeeld prijzen en deelnamepercentages) expliciet. Dit zorgt ervoor dat je deze later kunt controleren en aanpassen als externe factoren veranderen of zich onvoorziene ontwikkelingen in de wijk voordoen.

• Neem de levensduur van de investeringen en verwachte prijsstijgingen mee. Zo vergelijk je ook de kosten op de lange termijn.

• Denk ook aan de kosten van netverzwaring, het onderhoud en hoe dit doorgerekend wordt

• Breng ook de investeringskosten per woning in kaart - aanschaf warmtepomp, slimme meter etc. - inclusief de huidige en toekomstige jaarlijkse energiekosten.

• Voorkom het toerekenen naar gewenste uitkomsten: maak ook financiële onhaalbaarheid zichtbaar. 

2. Maak de maatschappelijke kosten en baten inzichtelijk per warmte alternatief

Een wijkaanpak kan ook maatschappelijke kosten en baten opleveren. Denk bijvoorbeeld aan gezondheidswinst door een groenere buurt of werkgelegenheid in de realisatiefase. Mogelijke kosten zijn bijvoorbeeld verlies aan groen door het kappen van bomen of overlast wanneer de straat opengebroken is. Maak de maatschappelijke kosten en baten voor jouw wijk zo inzichtelijk mogelijk.

3. Maak de business cases specifiek 

De business case moet passen bij het type woningen in de wijk. Verschillen die sterk? Stel dan een business case per segment op.  Denk bijvoorbeeld aan bezit van woningcorporaties, particuliere woningeigenaren, VvE's en eigenaren van zakelijk vastgoed. Maar ook aan monumentale bouw of dichtere en verspreide bebouwing. Vertaal de business case daarnaast naar een kostenplaatje per belanghebbende. Maak een schatting van de financiële gevolgen per belanghebbende, ongeacht de verschillen op gebouwniveau. Dit voorkomt verrassingen later in het proces en maakt duidelijk welk prijskaartje daaraan hangt en voor wie. Voor deze stap moeten in ieder geval de netbeheerder, de mogelijke energieleverancier(s) en de woningcorporatie(s) betrokken zijn. 

• Maak ook de maatschappelijke kosten en baten inzichtelijk van de doelen uit de buurtagenda.

• Onderzoek of de gemeente zelf de financiële mogelijkheid heeft om infrastructuur te financieren. Dit kan veel voordeliger zijn dan als marktpartijen geld aantrekken (en doorbelasten).

• Veel projectteams schakelen een adviesbureau in voor de berekeningen van de business case. Uit onderzoek blijkt dat adviesbureaus met verschillende rekenmodellen werken en dat bij de waarden voor de warmtevraag vaak uit voorzorg met extreem hoge getallen wordt gewerkt. Het effect is dat de energielevering veel hoger is dan meestal nodig voor de warmtevraag, waardoor de kosten oplopen. Wees hier alert op bij het berekenen van de business case. 

• Door het invullen van deze template businesscase warmtenetten krijg je inzicht in de kosten van het ontwikkelen van een warmtenet. Dit helpt je bij het maken van een onderbouwde keuze.