Samen met de netbeheerder naar een aardgasvrije wijk in Woerden
In het Schilderskwartier in Woerden is de warmtetransitie gestart op basis van samenvallende plannen van de woningcorporatie en netbeheerder Stedin. De woningcorporatie wilde haar woningen verduurzamen en netbeheerder Stedin moest het gasnet vervangen. De gemeente zag dit als een kans om samen aan de slag te gaan en wees de wijk aan als eerste wijk om aardgasvrij te worden.
Kenmerken
Provincie: Utrecht
Gemeente: Woerden
Oppervlakte wijk: 0,98 km²
Aantal inwoners: 6.085 inwoners
Woningvoorraad: 2.751 woningen
Bouwperiode: 1950-1970
Type bebouwing: Voornamelijk appartementen en tussenwoningen
Eigenaarschap: 50% huurwoningen, 50% koopwoningen
Aanleiding
De gemeente Woerden heeft de ambitie om in 2030 CO₂-neutraal te zijn. Tegelijkertijd had Stedin een vervangingsopgave voor het gasnet in deze wijk én wilde de woningcorporatie investeren in verduurzaming van haar woningvoorraad. Dat kon dus goed gecombineerd worden! De samenloop van plannen zorgde ervoor dat deze drie partijen gingen samenwerken om een alternatief voor aardgas te vinden.
Aanpak
Stedin gebruikte een speciale analysetool (Infrastructurele Footprint) om verschillende opties voor aardgasvrij te vergelijken. Ze onderzochten hiermee de volgende alternatieven:
Volledig elektrisch verwarmen (all-electric)
Een warmtenet
Een combinatie van beide
De analyse van Stedin gaf de gevolgen voor de woningen, de energiekosten en de infrastructuur weer. Om hier de juiste keuzes in te maken waar iedereen achter zou staan, spraken de betrokken partijen gezamenlijke uitgangspunten af. Bewoners verenigden zich in een klankbordgroep en er kwam een afwegingskader met drie pijlers: maatschappelijke kosten, CO₂-uitstoot en draagvlak. Door de samenwerking met Stedin werden deze afwegingen onderbouwd en transparant gemaakt.
Resultaat
Dankzij de samenwerking met de netbeheerder werden inzichten in de technische en financiële haalbaarheid van de verschillende opties gedeeld. Hierdoor konden alle betrokken partijen samen tot een goed onderbouwde en breed gedragen keuze komen voor het warmte alternatief. Bovendien konden geplande investeringen slim gecombineerd worden door de vroegtijdige samenwerking.
Geleerde lessen
Achterhaal de planning en werkzaamheden van andere partijen in de wijk. Door gebruik te maken van geplande werkzaamheden van de netbeheerder en de woningcorporatie, kon de overstap naar aardgasvrij efficiënt worden gestart.
Samen analyseren geeft vertrouwen. Door samen de uitgangspunten voor de analyse te bepalen, ontstond vertrouwen in de uitkomsten en werd discussie achteraf voorkomen.
Houd rekening met bewoners in de keuze van het warmte alternatief. Een technisch goede oplossing is niet automatisch de beste keuze als bewoners er geen vertrouwen in hebben of het niet willen. De uiteindelijke keuze voor een warmte alternatief werd daarom niet alleen gebaseerd op kosten en CO₂-uitstoot, maar ook op het verwachte draagvlak.
Denk verder dan de wijkgrens. De keuze voor een all-electric oplossing heeft gevolgen voor het elektriciteitsnet. Door Stedin vroeg te betrekken, konden deze gevolgen worden meegenomen in een bredere warmtevisie voor de stad.
Werk open en transparant samen. De samenwerking tussen gemeente, woningcorporatie en netbeheerder kenmerkte zich door transparantie over gezamenlijke én individuele belangen. Deze openheid maakte het mogelijk om tot een gezamenlijke strategie te komen, ondanks verschillende rollen en verantwoordelijkheden.
