Opgaven koppelen in Pijnacker-Nootdorp
In de gemeente Pijnacker-Nootdorp is het aardgasvrij maken van de wijk Klapwijk onderdeel van een grotere wijkaanpak om de openbare ruimte aan te pakken op het gebied van bodemdaling en riolering. Hiermee grijpt de gemeente de warmtetransitie aan om de fysieke leefomgeving te verbeteren.
Kenmerken
Oppervlakte wijk: 0,61 km²
Aantal inwoners: 3835 inwoners
Woningvoorraad: 1430 woningen
Bouwperiode: 1989-1994
Type bebouwing: Voornamelijk tussen- en hoekwoningen
Eigenaarschap: Voornamelijk particuliere woningeigenaren
Aanleiding
De openbare ruimte in de wijk Klapwijk in Pijnacker is ernstig verzakt, op sommige plekken zelfs 70 centimeter. Hierdoor werkt de riolering minder goed. De gemeente startte in november 2020 met het vervangen van de riolering, het ophogen van verzakte gebieden, het vernieuwen van kabels en leidingen, het vernieuwen van speeltoestellen en de herinrichting van de openbare ruimte door middel van nieuwe bestrating en groenvoorzieningen. Ook wil de gemeente de wijk voorbereiden op een klimaat met meer en hevige regenbuien en langere droge periodes. Het project is opgedeeld in zes fasen.
Tegelijkertijd wil de gemeente in 2050 aardgasvrij zijn. Om dat te bereiken, is gekeken naar de mogelijkheid om 1400 woningen aan te sluiten op een warmtenet, met aardwarmte als duurzame bron. De route naar aardgasvrij Klapwijk werd vastgesteld begin 2023. Bewoners werden betrokken bij het proces, geïnformeerd over de financiën en de keuze die ze hadden en uitvoerende partijen onderzochten de mogelijke aanpassingen die nodig waren in de woningen.
Resultaat van het project
Momenteel zijn de werkzaamheden voor fase 2 en 3 in volle gang, waarbij onder andere nieuwe bestrating, groenvoorzieningen en speeltoestellen worden aangelegd. Ook zijn ze begonnen met het vervangen van de elektrakabels, verlichting en gas- en waterleiding. In februari 2025 is gestart met de klimaatbestendige herinrichting van de openbare ruimte en met het vervangen van de riolering. Voor inwoners organiseerde ze een inloopavond over de klimaatbestendige herinrichting van de openbare ruimte, de werkzaamheden en de planning per straat. De herinrichting van fase 6 is naar verwachting in 2029 klaar.
De participatie van bewoners speelt een belangrijke rol in de nieuwe inrichting van de wijk. Hun inbreng wordt verzameld via diverse inloopavonden en buurtwandelingen. Voor de aanleg van het warmtenet werden bewoners geïnformeerd en betrokken via webinars en bijeenkomsten. In 2023 bleek dat minder dan 50% van de bewoners een aansluiting op het warmtenet wilde. Het plan slaagde niet, maar de bevindingen en voorwaarden kunnen wel landelijk bijdragen.
Geleerde lessen
Hoewel het aardgasvrij maken van de wijk met een warmtenet niet volledig is gelukt, is er geleerd hoe er optimaal kan worden samengewerkt tussen partijen. Flexibiliteit en volharding bleken belangrijke voorwaarden.
Bovendien is er een opschaalbare participatie- en communicatie-aanpak ontwikkeld. Zorg dat het verhaal helder is, communiceer het aanbod aan bewoners op het moment dat het duidelijk is hoe dit eruit ziet en wat het voor hen betekent. Zorg bovendien dat je de omgeving kent en in de wijk zichtbaar bent, dichtbij en persoonlijke communicatie. Bereikbaar zijn is belangrijk, maar alles wat je zegt nakomen nog veel belangrijker.